Lief dagboek,

Vandaag was, ondanks de zon, voor mij een akelige dag. Mijn geliefde timmerman Wim was er niet, en ook (oud-)kluscom Wiebe die altijd veel liefde voor mij had, ging ’s middags weg. En wat krijg je ervan! ’s Ochtends werd mijn tere huidje nog verder opengebroken. Gang 4 ging er uit, terwijl ik niet eens gang 2 terug had gekregen! Ik kreeg het er koud van… Ze zeiden dat het mocht van Wim, maar het voelde toch eng. En wat gebeurde er toen?! Mijn arme kindje, mijn mini-me, mijn Klein Truitje… Ook zij werd gepijnigd en gestript. En ondanks dat, waren ze zo ondankbaar dat ze niet eens een blog voor mij schreven, ze ‘waren moe’. Nu doe ik het een dag later zelf maar.

Gelukkig werden er ook nog wonden geheeld. Het blokje dat bij mijn bips werd ingebracht is vakkundig vastgelijmd en in vorm geschaafd. Het kruintje boven mijn motor werd verder geperfectioneerd, de radio werd minder onaardig gemaakt door Bart en mijn gloednieuwe kaarplaatbalkjes zitten mooi op hun plek. Mijn ingewanden werden gereinigd in een nieuwe bunkrabsessie. Al dat scrubben deed mij bijna alle ellende van de ochtend vergeten. Hopelijk is morgen weer een helende dag waarin ik mij geliefd voel!

• Trui

Het buigen van gangen

De gereedschappen van de botterwerf komen goed van pas!

Op dag 9 van de het grootonderhoud werd er verder gewerkt aan gang 2 door Wim en begonnen Bart, Reinout en Harry aan het slopen van gang 3. Lea ging verder met het wegbeitelen van een deel van het stuurboordachterschip en Jelle en Niels gingen verder met installeren van de kaarplaatbalkjes. Wiebe en Pia hielden zich bezig met de algehele coördinatie en hielden zich bezig met heel veel taakjes. Vandaag viel er net als gisteren een beetje regen. Helaas heeft ons nog geen bericht bereikt over opheffing van het stookverbod en is er dus nog geen kampvuur op de camping.

De ochtend begon met doppen tikken. Nadat ook de doppentiktrein in werking was gezet konden Reinout, Bart en Harry voor de lunch het grootste deel van het sloopwerk van gang 3 op zich nemen. Nadat Wim de laatste hand had gelegd aan de mal van gang 2 kwam het definitieve groene licht om deze gang te gaan slopen. Helaas waren er een behoorlijk aantal weerbarstige en nog een aantal verborgen bouten, waardoor deze klus uiteindelijk vrijwel de hele dag duurde.

Tegelijk gingen Jelle en Niels ook verder met waar zij gisteren gebleven waren. Nadat gisteren succesvol kaarplaatbalkjes nummer 2 en 3 aan bakboord aan de boot waren bevestigd waren nu nummers 4 tm 6 bb en het grootste deel aan stuurboord aan de beurt.

Tijdens de lunch werd het team versterkt door Gelmar. Hij had via via van ons gehoord en komt ons team in ieder geval tot en met vrijdag versterken. Superleuk! Na de lunch sloot hij zich aan bij Jelle en Niels. Helaas verliet Niels ons gedurende de middag.

Nadat gisteren de achterblijvers genoten van hun welverdiende rust, Kees ’s avonds terugging naar Delft, en we Lea en Bart h. op de camping konden verwelkomen, was het weer tijd om aan het werk te gaan.

De tweede week van het groot onderhoud begon deze maandagochtend met het definitief installeren van de pannenkoeksligger. Nadat deze er voorlopig het laatst was uitgehaald om voorzien te worden van 5 bussen tixophalt, kan deze definitief op zijn plekje geschoven worden en met houtdraadbouten in het onderliggende vlak worden vastgezet. Terwijl dit project door Wiebe, Jelle, Bart en Lea werd afgerond, konden Niels en Harry verder met de lange draadeindes door de zwaardbolder. Toen vervolgens een plaatje ontbrak werd de afronding hiervan verschoven tot na de lunch. Wim was ondertussen gang 1 aan het afronden zodat deze na de lunch aan de boot bevestigd kon worden.

Terwijl er tijdens de lunch genoten werd van de knakworstjes konden wij Reinout en de kluscom van komende week Pia verwelkomen. Nadat iedereen voldoende had gegeten, en Reinout en Pia op de hoogte waren gebracht van lopende zaken werden de werkzaamheden hervat. Al snel was het tijd voor het installen van het vlakdeel. Door een aantal man en vrouw werd deze richting boot gedragen en vakkundig door Wim in vorm geklemd. Zodra hij voldoende in model was konden de locaties van de bouten worden afgetekend en werd de gang naast de boot op bokjes gelegd. Vervolgens werden de gaten in de gang geboord, de spanten ingetixt en boutjes en ringetjes bij elkaar gezocht. Hierna kom het vlakdeel definitief op zijn plek worden geschoven en met houtdraadbouten en veel tix aan de boot bevestigd. Nadat alle bouten er met een boor waren ingedraaid en vervolgens met een ratel nog eens goed vast waren gezet, konden overtollige randjes worden weggeschaafd.

Terwijl aan de stuurboordzijde van de boot mensen bezig waren met het vlakdeel, waren Niels en Harry, die op een gegeven moment afgelost werd door Jelle, bezig met het installeren van de kaarplaatbalkjes. De uitlijning hiervan bleek nog een behoorlijke uitdaging. Na het proberen van diverse strategieën en diverse soorten boortjes en andere gereedschappen lukte het uiteindelijk gelukt kaarplaatbalkjes nummer 2 en 3 aan bakboord met grote draadeindes aan elkaar en de boot te bevestigen. Uiteindelijk had Wim met een plaatje staal uit de oudijzerbak het ontbrekende volgplaaatje voor het buitenste draadeind door de zwaardbolder gemaakt en kon deze helemaal de boot in worden gedraaid. Toen deze aan de korte kant bleek werd deze met een krik tegen de boot aangedrukt en kon uiteindelijk vast worden gedraaid. Toen ook dit laatste taakje van de dag was afgerond was de rest al bezig met het weer netjes achterlaten van de helling. Vervolgens vertrok iedereen naar de camping om daar te genieten van pannenkoeken ter ere van het afronden van de pannenkoeksligger en van rösti omdat er toevallig nog aardappel over was van de andijviestampot van zaterdagavond.

Ons team werd vandaag versterkt door Jelle Joustra, die speciaal voor deze zaterdag helemaal vanuit Delft naar Elburg was komen fietsen, en Niels Hofstee, die gelukkig wel langer blijft. De eerste pannenkoek is gebakken, zoals altijd is er nog ruimte voor verbetering. Nadat bij poging 1 de pannenkoeksligger niet bleek te passen vormde het er weer uit krijgen van dit zeer zware stuk hout een nog grotere uitdaging dan het erin krijgen was geweest. Na wat passen en meten, aantekeningetjes en een hoop bij/afschaven zijn zelfs de kattengangen (sleuven ter bevordering van waterdoorgang) mooi in de ligger gekomen. Momenteel ligt hij mooi passend in de boot. Maandag moet hij er weer even uit om er tix tussen te prakken. Hopelijk gaat hij er dan soepeler uit dan vandaag. Soepel ging echter wel het verwijderen van de tweede gang. Nadat hier met vereende krachten aan was gewerkt kon dit klusje al voor de lunch worden afgerond, wat in de middag mooi ruimte overliet voor legio andere klusjes.

Na de lunch werd er stug doorgewerkt aan de pannenkoeksligger en richtten de overige mensen zich op een aantal kleine klusjes. De voorsteven is weer mooi wit na een middagje kwasten door Jelle. Niels en Harry hebben met op maat gemaakt houten gereedschap een draadeind van een meter door een vlakdeel en zwaardbolder gedraaid. Kees heeft verder gewerkt aan het passend maken van de motordeksel. Hij is prachtig passend op zichzelf, maar mag nu wel weer wat langer. plankje bij dan maar.

Wim was vandaag bezig met het krom branden van de eerste gang, en man, wat is hij krom. Ik  wou dat ik een foto had. Het is gewoon eng om naar te kijken. Op zich ook niet heel raar natuurlijk, de botter is best wel rond aan de boeg, maar om zo’n plank zo te zien… Misschien morgen toch maar even een foto plaatsen. Afijn, als het goed is gaat deze er maandag in! Daar wordt Wiebe heel vrolijk van, dan kan hij eindelijk een slechte woordgrap maken die al een week op het puntje van zijn tong ligt.

Op de camping werd vervolgens stamppot met veel andijvie gegeten als avondmaal en werd afscheid genomen van Pim en Marieke. Na een week op de helling moesten ze helaas weer naar de normale wereld. Naast de gezelligheid, de handen, de handigheid en het leiderschap worden ook zeker de campingstoeltjes gemist, gelukkig blijft de grote tent nog wat weken staan. Wij blijven hier nog even doorgaan, met morgen voor de verandering een dagje rust! Mogelijk krijgen jullie nog een blogstukje als we iets leuks hebben gedaan, maar misschien gaan we ook de rustdag digitaal in ere laten. Wel kan ik verklappen dat we zwarte bonen burgers eten, met een scala aan salades!

We kijken uit naar de volgende week waarin we met een aantal nieuwe mensen heel veel nieuwe dingen gaan doen!

Vanmorgen heeft Wim het vlakdeel nog verder met krikjes en lijmklemmen op z’n plek gedraaid. Daarna zijn er met de decoupeerzaag wat randjes weggezaagd en toen pastte het vlakdeel er wel precies tegenaan. Met behulp van extra hulp Jan Ridder werd vervolgens de “boutlijn” in werking gezet: gaten voor de doppen boren met de 25mm speedboor, dan de bouten voorboren met de 8mm boor en de 5 mm boor. De bouten voorzien van ringetjes en een drupje tix en de boot in draaien en daarna nog natrekken met de ratel.

De pannenkoeksligger is ook weer verder gevorderd. Hij is op dikte geschaafd, de uiteindes zijn eraf gezaagd met de kettingzaag en de mal is (nog een keer nagemeten en) netjes overgetekend. Morgen tijd om de vorm er precies in te schaven!

Wim is nadat het vlakdeel vastgezet is aan de slag gegaan met het netjes in model schaven van de kimnaad zodat hij precies aansluit op het oude vlakdeel en straks goed te breeuwen is. Daarna is de mal voor gang 1 netjes afgetekend. Alle 5 de planken van onze boomstam zijn uitgebreid bestudeerd en er is een keuze gemaakt welke we gaan gebruiken voor deze onderste gang. Morgen mee verder! (En hopen dat wij het pannenkoeksligger naar binnen hebben geschoven voor Wim het “gat” dicht met de gang ;-))

Eind van de dag was er nog tijd voor een stuk bun krabben. Zo langzamerhand komen we steeds weer een stukje verder… over een week of 2-3 is het vast af. De laatste kaarplaatbalkjes zijn losgeschroefd (worden ook een keer vernieuwd dit onderhoud). Ook is er weer verder gewerkt aan het motordeksel, deze is ook bijna af.

Na de linzensoep (die Pim toch wel lekker vond ondanks dat hij vooraf hevig protest had) is Johan naar huis vertrokken. Harry (Jan) is erbij gekomen, dus we zijn nog steeds met 6 (+Wim). Morgen komt Jelle J nog een dagje klussen en komt Niels ook aan, dus mankracht genoeg om weer hard aan de slag te kunnen deze laatste dag van week 1!

Vandaag begon de dag met het uitfrezen van de sleuven in ons door midden gezaagde pannenkoeksligger. Na uitleg van Wim gingen Pim en Kees enthousiast aan de slag om de 2 sleuven te maken. Wiebe en Marieke vermaakten zich ondertussen met het maken van de veren die erin moesten: op de juiste lengte afgezaagd, diverse malen door de diktebank, randjes afgeschaafd en geschuurd, en ten slotte nog met de cirkelzaag sleufjes van 3mm dik zagen voor een betere hechting van de lijm. Na de lunch konden we het geheel met 2 componenten lijm insmeren en op elkaar plakken en vastklemmen met heel veel lijmklemmen. Ondanks dat iedereen braaf handschoentjes had aangetrokken, heeft toch bijna iedereen één of meerdere lijmvlekken op handen of armen opgelopen. Over een week of 2 is de huidlaag wel weer vervangen en de lijmkleur niet meer zichtbaar 😉

Jelle en Johan hebben vandaag in het vooronder gespeeld om de mal van de pannenkoeksligger af te maken. Het is een heel hip ding geworden die straks over de balk heen geschoven kan worden om mee te kunnen passen. Op de foto hierboven ligt hij voor het pannenkoeksligger. Morgenochtend is de lijm vast helemaal uitgehard en kunnen we daar verder mee aan de slag.

Wim hield zich ondertussen bezig met het afmaken van de mal van het vlakdeel en deze overtekenen op de plank hout. Na het nodige meetwerk (en nog een keer.. en nog een keer) was het tekenwerk af en kon er gezaagd worden. Na het zagen kon de krombrandinstallatie worden klaargezet en het vlakdeel erop. Vervolgens aan Pim de taak het goed nat te houden terwijl Wim met takels, gewichten en kromme meetlat het geheel klaarmaakte om te branden. Ondanks de ervaring van het vlakdeel van 5 jaar terug (dat heeft zo’n 1,5 dag krombranden gekost), was het deze keer snel gepiept. Het vlakdeel werd gepast en leek prima te passen, dus werd er weer afgehaald om tix op de spanten te smeren, zodat hij daarna vastgebout kon worden. Wim werd op dat moment weggebeld om zijn dochter op te halen, dus dat werd een klusje voor alleen onszelf eind van de middag. De bun-krab-ploeg (bonusklusje in progress) werd erbij geroepen en alles netjes in de tixophalte gezet (volgens mij zijn er zo’n 7 bussen opgegaan). Daarna moest het vlakdeel weer precies terug op zijn plek. Met behulp van lijmklemmen werd hij in positie strak tegen het andere vlakdeel aangedraaid. Alleen, ondanks dat hij voor en achter strak aansloot, bleef er rond de hoosgoot een kier van een paar mm zitten. We hebben nog verwoede pogingen gedaan om het toch precies passend te krijgen, maar rond kwart over 7 was het toch maar eens tijd om op te ruimen en terug naar de camping te gaan (waar het eten gekookt door Wiebe gelukkig al klaar stond!). Hopelijk gebeurd er vannacht iets wonderlijks waardoor het morgen toch goed zit, of heeft het scheepstimmermansoog van Wim een goed inzicht. Want alle tix er weer af moeten krabben voor er weer bijgeschaafd kan worden is maar een stom klusje…

(Bij deze laatste foto moet natuurlijk nog een puntje afgezaagd worden, maar dat snappen jullie wel hè)

De fotocamera is op de camping, dus eerst eens wat foto’s van maandagavond (helling op) en dinsdag.
Helling op:

Trui op bokjes zetten zodat de hellingkarren weggereden konden worden:

Doppen uitboren/wegtikken zodat de bouten eruit konden:

Gang 1 (bijna) los:

Vandaag begon met het vlakdeel weghalen. De 2 draadeindes door de zwaardbolder bleken toch niet zo gewillig als gehoopt. Om toch verder te kunnen, werd het vlakdeel eromheen weggezaagd en het stuk rondom de draadeindes weggebikt. Na diverse lijmklem constructies (en 2 gebroken lijmklemmen) werd het tijd voor beter gereedschap en werd de grote griptang van de helling geleend. Jelle heeft zich hier een tijdlang mee vermaakt om het schroefdraad mm voor mm eruit te werken tot de 70cm lange draadeindes er uiteindelijk uit waren.

Ook de pannenkoeksligger werd losgemaakt van de boot. Eigenlijk zat hij ook niet echt meer vast: ondanks de vele doppen heeft Wiebe maar 1 klein spijkerrestant kunnen vinden. De rest is in de loop der tijd blijkbaar weggeroest. Alleen in het midden zat hij nog goed vast met 2 draadeindes door de kielbalk. Eén van beiden zat echter verstopt onder de stalen plaat die op het voorste deel van de kielbalk zit geschroefd. Dat eraf schroeven was echter vragen om ellende, dus is het staal nu een cm of 5 korter geflext. Met behulp van de kettingzaag van Wim (die inmiddels was aangekomen) werd het geval in stukken gezaagd en relatief makkelijk de boot uitgevoerd. Zo met ontbrekend vlakdeel en 1e gang is het trouwens mogelijk om via de boeg van buiten het vooronder binnen te klimmen als je tussen de goede 2 spanten staat, super handig!
Wim is begonnen met een Trui-inspectierondje. Over het algemeen ziet ze er best prima uit, alleen bij het achterschip lijkt ergens een rotte gang te zitten. Verder zou het nog leuk zijn om de 5e gang die we gaan vervangen een stukje langer te maken (net voorbij het zeilwerk waar wat lelijke doppen in zitten sinds het onderhoud in Spakenburg 2015). We gaan het zien of daar nog hout/tijd voor is!

Ook werd de pannenkoeksligger bestudeerd. Dit hout hebben we niet zelf uitgezocht maar besteld, maar voldoet eigenlijk niet helemaal aan onze wensen: het hart van de boom loopt er middendoor wat het hout een stuk minder stevig maakt. Het idee is nu dat we hetzelfde trucje gaan toepassen als bij de mastbank: door midden zagen, en gedraaid (met het hart naar de buitenkant) met een veer erin weer terug op elkaar lijmen. Daarvoor is echter wel hout nodig voor de veer (heeft Marieke met de ferrari van Wim bij de gamma gehaald), en een frees waarmee we de sleuf kunnen frezen. Een frees hebben we wel, maar niet een bitje waarmee we een sleuf van 18 mm (de dikte van het gehaalde hout voor de veer) kunnen maken. Daarom is Johan nu op en neer naar Koudum om uit de loods van Wim zijn frees met het juiste bitje te halen. Wiebe heeft eind van de middag de ligger al in tweeën gezaagd en Jelle & Johan hebben samen een begin gemaakt van de mal voor de ligger. Hopelijk lukt het om hem morgen in model te zagen en in elkaar te plakken!

Wim is ondertussen al aan de slag gegaan met het rechtschaven van de spantjes zodat het vlakdeel straks mooi strak aanligt. Ook de triplex platen die als mal gaan dienen zijn al vastgespijkerd. Morgen tijd om het netjes af te tekenen!

Hoewel Trui maandag de helling in Elburg op is gegaan zijn er achter de schermen in Delft ook nog mensen hard bezig. Veel mensen hadden deze week nog tentamens en reizen dus pas komen weekend af richting helling. Dit betekent niet dat er ondertussen niets nuttigs gebeurt. Lea en Harry zijn vandaag op de soos bezig geweest met de voorbereidingen van hellingweek 4. Er is namelijk een grote pan harpuys gemaakt!

Terwijl de harpuys staat af te koelen kan er mooi een ander klusje worden gedaan. Nu al onze gereedschappen en bijna alle andere spullen in Elburg zijn, blijft het klushok leeg achter. Een ideale gelegenheid dus om hier een keer grondig schoon te maken. Zo kan straks als alles weer terugkomt uit Elburg, het klushok weer netjes ingeruimd worden en hebben we een blij schoon botterhok.

Over iets minder dan een maand is het zover en gaan we beginnen aan het groot onderhoud! Om de kosten laag te houden doen we zoveel mogelijk zelf. Ondanks dit zal het groot onderhoud nog steeds rond de €15.000 kosten. Een gedeelte hiervan proberen we gesubsidieerd te krijgen door cultuurfondsen. Daarnaast vragen we jouw hulp om onze mooie botter in een goede staat te houden. Je kan ons helpen met een klein of groot bedrag. Hieronder is te zien wat wij met je donatie kunnen doen.

Als je wilt doneren aan ons project, kan je een bedrag overmaken op rekeningnummer NL49INGB0003030194 t.n.v. Stichting tot behoud van de BU130.

Wij zullen iedereen natuurlijk op de hoogte houden van het groot onderhoud via deze blog. Om iedereen te bedanken voor hun donaties organiseren we verder op zaterdag 15 september 2018 een meevaardag zodat je zelf kan zien wat we met je geld hebben gedaan. Daarnaast ben je natuurlijk welkom om te komen kijken of een dag te komen helpen.

Alvast bedankt voor je eventuele bijdrage!

De Stichting is aangemerkt als culturele ANBI. Giften boven een drempelbedrag zijn daarom voor 125% aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Dit drempelbedrag vervalt als je periodiek wilt doneren aan de Stichting, neem hiervoor contact met ons op. Voor meer informatie, zie de Belastingdienst.

Een tijdje terug zijn 2 mensen met de trein naar Elburg gereisd, om de helling te bezoeken en om een praatje te maken met de hellingbaas. Dezelfde dag was ook de open dag van Botterstichting Elburg, die onder andere gevestigd zit op de helling, we hebben dus ook meteen de andere boten en de botterstichting gezien. De hellingbaas was zeer aardig, en een hoop wensen van ons (bijvoorbeeld het plaatsen van de inhoud van de boot in het gebouw van de helling) konden vervuld worden. Vanwege de aardigheid en het meedenken van de hellingbaas hebben we veel zin in de samenwerking met de helling in Elburg, en worden de 4 weken die we in Elburg gaan zijn waarschijnlijk nog beter.

Pia